Ranking Miast Przyjaznych Rodzinom 2019

Rankingi Najlepszych Produktów – Sierpień 2021
? Promocje Bankowe – smartfony, voucher na zakupy, gotówka!? Ranking Kont Osobistych – odbierz do 400 zł premii
? Ranking Kont Firmowych – zyskaj nawet 1700 zł
? Ranking Kont Oszczędnościowych – do 3% w skali roku
? Ranking Lokat Bankowych – nawet 4% w skali roku
? Chwilówki – do 6000 zł na 30 dni za darmo
Miasto przyjazne dzieciom – czyli dokładnie jakie? Nasz ranking to próba odpowiedzi na to pytanie. Jego podstawą jest analiza możliwości, które dana miejscowość oferuje rodzinom: zarówno tym, które dopiero planują dziecko, jak i tym, które już je mają. To, co dobre dla młodych, w dużej mierze będzie też korzystne dla rodziców, a w dalszej perspektywie dla całego społeczeństwa.
W rankingu porównaliśmy 10 największych miast Polski. Za uwzględnieniem jedynie regionalnych centrów przemawiają zarówno czynniki społeczne, jak i ekonomiczne. Od co najmniej kilkudziesięciu lat jesteśmy świadkami przenoszenia się sporej liczby mieszkańców mniejszych miejscowości do regionalnych metropolii. Proces ten napędza przede wszystkim postępująca akumulacja kapitału (finansowego, społecznego i kulturowego), która najbardziej dynamicznie przebiega właśnie w centrach.
Wielość perspektyw, jakie zapewnia dana miejscowość, będzie się jednak ściśle wiązać zarówno z potencjałem ekonomicznym (mierzonym na przykład za pomocą średniej wysokości wypłat), jak i z zapleczem infrastrukturalnym (liczba placówek edukacyjnych czy ceny nieruchomości). Która z polskich metropolii daje rodzinom najlepsze warunki rozwoju?
Jak widać powyżej, zwycięzcą ostatecznej klasyfikacji została Warszawa. Po piętach depcze jej jednak Poznań. Obydwa miasta zdeklasowały inne, uzyskując nad nimi co najmniej ośmiopunktową przewagę. Dalej rywalizacja jest już bardziej wyrównana: trzeci w rankingu Gdańsk o włos prześcignął Łódź, która minimalnie wygrała z Białymstokiem. Duże odchylenia od średniej, która wyniosła 70 pkt., zanotowaliśmy tylko w przypadku skrajnych miejsc zestawienia. Jak zatem widać powyżej, walka była zawzięta.
Każdemu z badanych miast poświęciliśmy osobne omówienie, jeszcze dokładniej przyglądając się rozwiązaniom, jakie oferują dzieciom i rodzicom. Lista tych artykułów znajduje się na końcu tekstu.
Jak tworzyliśmy raport?
Zapytaliśmy rodziców z całego kraju o to, co byłoby dla nich najbardziej istotnym czynnikiem w przypadku przeprowadzki do innego miasta. Każda osoba mogła wskazać tylko jedną, najważniejszą dla niej odpowiedź. Pytania dotyczyły czynników materialnych.
Najwięcej ankietowanych (30,1 proc.) za najbardziej istotny czynnik uznało dostęp do publicznej edukacji. Prawie tak samo ważna (27,5 proc.) jest wysokość zarobków, na jakie można liczyć w danym mieście. Z kolei co piąty rodzic (20,7 proc.) przy ewentualnej przeprowadzce wziąłby pod uwagę przede wszystkim ceny mieszkań w regionie. Inne odpowiedzi padały o wiele rzadziej: żadna z nich nie przekroczyła 10 proc. w końcowym zestawieniu.
W trakcie oceny braliśmy pod uwagę obiektywne, mierzalne czynniki, takie jak oferta edukacyjna, kulturalna i rekreacyjna, poziom bezpieczeństwa oraz różnorodne wskaźniki ekonomiczne, m.in. wysokość średniej pensji oraz ceny mieszkań, biletów.
Co ciekawe, zdecydowana większość pytanych przez nas rodziców jest zadowolona z miasta, w którym aktualnie mieszka. Aż 70 proc. ankietowanych uznało, że w dotychczasowym miejscu zamieszkania żyje im się dobrze (53,4 proc.) lub bardzo dobrze (16,6 proc.).
Szczegółowe kryteria oceniania opisujemy w aneksie metodologicznym.
Dostęp do edukacji
Za najbardziej istotny wskaźnik ankietowani uznali dostęp do publicznej edukacji. Wybór respondentów idzie w parze z opinią ekspertów: to właśnie wczesna edukacja jest kluczowa dla socjalizacji dziecka i przygotowania go do życia w społeczeństwie. Jak zatem wygląda dostęp do szkolnictwa niższego szczebla w największych polskich miastach?
Miasto | Liczba publicznych żłobków | Liczba publicznych przedszkoli | Liczba publicznych szkół podstawowych |
Warszawa | 65 | 352 | 252 |
Kraków | 22 | 109 | 89 |
Łódź | 30 | 141 | 84 |
Wrocław | 15 | 109 | 95 |
Poznań | 14 | 140 | 98 |
Gdańsk | 13 | 56 | 55 |
Szczecin | 9 | 61 | 52 |
Bydgoszcz | 9 | 34 | 48 |
Lublin | 9 | 66 | 48 |
Białystok | 7 | 60 | 47 |
Analizując dane z poszczególnych miast, wzięliśmy pod uwagę liczbę mieszkańców (niezależnie od ich wieku), którzy przypadają na państwowe żłobki, przedszkola i szkoły podstawowe. Miasta otrzymywały punkty za wyniki w tych trzech kategoriach; wynik to suma punktów ze wszystkich kategorii (żłobki + przedszkola + podstawówki).
Pod tym względem najlepsza sytuacja panuje w Poznaniu. Wicelider klasyfikacji ogólnej dystansuje inne miasta pod względem dostępności szkół podstawowych i przedszkoli. Przy tym jednak znacząco traci w liczbie publicznych żłobków, zajmując szóstą lokatę w zestawieniu ogólnym.
W rankingu dostępności publicznej edukacji na drugim miejscu uplasowała się Warszawa. Stolica dysponuje największą liczbą publicznych żłobków. W całym mieście tego typu placówek jest 65 – dwa razy tyle, co na terenie Łodzi, zajmującej drugie miejsce w tym zestawieniu. Do tego Warszawa ma najbardziej rozbudowaną sieć publicznych przedszkoli i podstawówek, których łącznie w mieście jest ponad 600 (Poznań: ok. 240 tego typu placówek).
Zarobki
Jako drugi najważniejszy aspekt określający jakość życia w danym mieście rodzice wskazali średnie zarobki. Różnice w przeciętnych wypłatach występują nie tylko między regionami, lecz także w obrębie samych województw. W niektórych miejscach znacznie odbiegają od średniej krajowej, której wartość brutto w ostatnich latach wahała się między 4 600 a 5 000 zł.
Na najwyższe zarobki można liczyć przede wszystkim w centralnych powiatach regionów; im bliżej największego miasta województwa, tym wyższa średnia pensja. Wyjątek od tej reguły stanowią miasta z dobrze rozwiniętym przemysłem wydobywczym: Lubin, Jastrzębie-Zdrój i Bełchatów. Tam pensje są średnio o 47 proc. wyższe niż na terenie reszty kraju. Jak wygląda sytuacja w miastach wojewódzkich?
Miasto | Średnie zarobki brutto |
Warszawa | 6059,04 zł |
Gdańsk | 5312,48 zł |
Wrocław | 5070,35 zł |
Poznań | 5062,37 zł |
Kraków | 4966,2 zł |
Szczecin | 4732,93 zł |
Łódź | 4462,5 zł |
Lublin | 4431,61 zł |
Bydgoszcz | 4185,1 zł |
Białystok | 4164,59 zł |
Dane GUS wskazują na dominację Warszawy: przeciętna wypłata w wysokości ponad 6 000 zł brutto jest o 700 zł wyższa niż w zajmującym drugie miejsce Gdańsku. Najniższe pensje otrzymują zaś zatrudnieni w najmniejszych miastach wojewódzkich: Bydgoszczy i Białymstoku (ok. 4 100 zł).
Poziom bezpieczeństwa
Z punktu widzenia rodziców równie ważny, co zarobki i powszechny dostęp do edukacji, jest poziom bezpieczeństwa w danym mieście. Naszą klasyfikację oparliśmy na wybranych danych z przygotowanego przez polski oddział Fundacji Roberta Schumana raportu „Bezpieczne i otwarte miasta”.
Pod uwagę wzięliśmy:
- liczbę wykrytych i rozwiązanych przestępstw (skuteczność organów ścigania),
- indywidualnie odczuwane bezpieczeństwo (zadowolenie mieszkańców ze swojej okolicy),
- sytuację na drogach (bezpieczeństwo komunikacyjne),
- otwartość na innych mierzoną za pomocą takich danych, jak m.in. liczba wydanych cudzoziemcom zezwoleń na pracę czy też liczbę przestępstw o podłożu rasistowskim.
Miasto | Miejsce w rankingu |
Bydgoszcz | 1. |
Kraków | 2. |
Warszawa | 3. |
Gdańsk | 4. |
Poznań | 5. |
Białystok | 6. |
Lublin | 7. |
Wrocław | 8. |
Szczecin | 9. |
Łódź | 10. |
Najbezpieczniejszym polskim miastem wojewódzkim jest Bydgoszcz, która o włos prześcignęła Kraków. Największe miasto Kujaw zbiera punkty za skutecznie działające organy porządku publicznego oraz niewielką liczbę wypadków komunikacyjnych; w tym drugim przypadku wyprzedza ją jednak stolica Małopolski. Gród Kraka wygrywa też pod względem indywidualnego poczucia bezpieczeństwa mieszkańców.
Najmniej bezpiecznie jest w…Łodzi, która traci punkty głównie ze względu na indywidualnie odczuwane bezpieczeństwo. Spośród mieszkańców innych miast to właśnie łodzianie w swojej okolicy najczęściej odczuwają zagrożenie. Na plus trzeba jednak zaliczyć sprawnie działające organy ścigania, których skuteczność stoi na identycznym poziomie, co w Krakowie.
Mieszkania
Istotnym czynnikiem dla rodziców są również ceny mieszkań. Pod tym względem najlepsza sytuacja jest w Łodzi, Bydgoszczy i Białymstoku, gdzie koszty zarówno wynajmu, jak i kupna lokali są najniższe w kraju. Najwięcej za mieszkanie zapłacimy – tu bez niespodzianki – w Warszawie, gdzie cena metra kwadratowego jest aż o 3 tys. zł wyższa od średniej ceny w 10 miastach rankingu, wynoszącej niecałe 7 tys. zł.
Miasto | Średnia cena za m²
(zł) |
Łódź | 5 172,00 |
Bydgoszcz | 5 426,00 |
Białystok | 5 625,00 |
Szczecin | 5 677,00 |
Lublin | 5 735,00 |
Poznań | 6 665,00 |
Wrocław | 7 386,00 |
Kraków | 8 669,00 |
Gdańsk | 8 849,00 |
Warszawa | 10 255,00 |
Komunikacja miejsca, ceny korepetycji i inne czynniki
W rankingu wzięliśmy pod uwagę również dodatkowe koszty, ściśle związane z posiadaniem dzieci. Należą do nich np. ceny korepetycji i zajęć dodatkowych. Tutaj stawki kształtują się podobnie jak w przypadku mieszkań: najdrożej jest w stolicy, najtaniej na Podlasiu i Kujawach.
Miasto | Średnie ceny korepetycji
(zł) | Średnie ceny półkolonii
(zł) | Średnie ceny basenów
(zł) | Średnie ceny w szkołach jęz.
(zł) |
Białystok | 40 | 394,5 | 6,2 | 1003 |
Bydgoszcz | 42 | 374,8 | 3,7 | 1203,5 |
Gdańsk | 41 | 463,9 | 9,76 | 1358,4 |
Kraków | 53 | 474,7 | 10,6 | 1175,8 |
Lublin | 46,5 | 531,8 | 19,5 | 1004,8 |
Łódź | 45 | 398,9 | 10,9 | 1254,6 |
Poznań | 51 | 435 | 19,35 | 1448,4 |
Szczecin | 45 | 382,7 | 17,4 | 1150 |
Warszawa | 58,5 | 599,2 | 7,9 | 1776,7 |
Wrocław | 46,5 | 347,7 | 14,1 | 1477,9 |
Co jednak zaoszczędzą białostoczanie na korkach, to stracą na komunikacji miejskiej, podobnie jak w Gdańsku i Krakowie, nie można tam liczyć na darmową komunikację miejską – bilety dla najmłodszych kosztują połowę pełnej stawki. Dla odmiany we Wrocławiu, Lublinie, Warszawie i Poznaniu uczniowie jeżdżą za darmo. Choć w tym ostatnim na darmową komunikację mogą liczyć wyłącznie zamieszkujący w Poznaniu uczniowie szkół podstawowych na przejazdach w strefie A – przyjezdni lub zamieszkujący okolicę, nawet Ci uczęszczający do szkoły w Poznaniu, zapłacą 57,5 zł.
Miasto | Cena komunikacji – bilet miesięczny |
Warszawa | 0 |
Wrocław | 0 |
Lublin | 0 |
Poznań | 0 |
Szczecin | 1 |
Łódź | 10 |
Bydgoszcz | 10 |
Kraków | 34,5 |
Białystok | 40 |
Gdańsk | 47 |
Co jeszcze może wpływać na przyjazny rodzinom charakter miast? Stopa bezrobocia – tutaj wygrywa Poznań: tylko 1,3 proc. mieszkańców pozostaje bez pracy. Ważnym czynnikiem według rodziców jest także wysokość czesnego w prywatnych placówkach: przedszkolach, żłobkach i podstawówkach. Pod tym względem najtańszy znów okazał się Białystok.
Podsumowanie
W trakcie oceny kierowaliśmy się przede wszystkim opiniami respondentów. Założyliśmy, że najbardziej miarodajne kryteria uzyskamy, biorąc pod uwagę punkt widzenia rodziców. Choć niektóre wyniki mogą zaskakiwać, żadne z miast nie odbiega znacząco od średniej liczby punktów uzyskanych w naszym zestawieniu. Pozwala to z dużym prawdopodobieństwem założyć, że poziom życia pod względem udogodnień dla rodzin z dziećmi jest raczej wyrównany we wszystkich polskich metropoliach.
Pamiętajmy przy tym, że nie każdy aspekt będzie tak samo istotny dla każdej rodziny: jedni za najważniejsze uznają przede wszystkim niskie koszty utrzymania, inni zaś bardziej docenią szeroką ofertę rekreacyjno-kulturalną.
Prawie trzy czwarte pytanych przez nas rodziców jest zadowolonych z dotychczasowego miejsca zamieszkania. Można więc postawić tezę, że poziom życia we wszystkich polskich miastach jest co najmniej dobry. Wynik ten idzie w parze z indywidualnie odczuwanym poczuciem dobrobytu, jakiemu Polacy dają wyraz w ogólnokrajowych badaniach: wg Diagnozy Społecznej 2015 aż 81 proc. obywateli jest zadowolonych ze swojego życia.
Nie znaczy to oczywiście, że nie ma nad czym pracować. W skali ogólnopolskiej trudności metropolii są aż nadto widoczne: nieustająco wysokie ceny mieszkań, duszący smog i niewydolność systemu komunikacji to tylko niektóre z problemów, z jakimi na co dzień mierzą się największe polskie miasta. Często jednak nacisk ze strony społeczeństwa przyczynia się do zmian na lepsze: przykładem niech będzie tu sprawa jakości powietrza w Krakowie, gdzie to właśnie mieszkańcy byli główną siłą kampanii na rzecz walki ze smogiem. Rośnie zatem świadomość mieszkańców w dziedzinie zarówno wykrywania problemów, jak i poszukiwania rozwiązań.
Miasta przyjazne dzieciom – omówienia szczegółowe
Aneks Metodologiczny
Podstawę oceny miast stanowiły odpowiedzi naszych ankietowanych. Grupa badawcza składała się z 193 rodziców, z których ponad połowa ma tylko jedno dziecko. Ranking podzieliliśmy na 10 kategorii, które odzwierciedlają częstotliwość wskazywania danego aspektu przez respondentów.
Jak wspomnieliśmy na początku, najczęściej wybieraną odpowiedzią był dostęp do publicznej edukacji. Z tego względu zdobyte w niej punkty mnożone były przez 3. Druga w kolejności odpowiedź to średnia wysokość zarobków – tu punkty były mnożone przez 2. Za równie ważny czynnik uznaliśmy bezpieczeństwo, dlatego także w tej kategorii zdobyte punkty liczą się podwójnie. Mnożnik dla pozostałych zestawień wynosi 1 lub pół.
Źródłem informacji o średnich zarobkach w poszczególnych miastach były dane Głównego Urzędu Statystycznego za 2017 rok. W przypadku cen nieruchomości korzystaliśmy z indeksów internetowego portalu mieszkaniowego Morizon.pl oraz raportów serwisu Bankier.pl. Koszty biletów komunikacji zbiorowej oraz instytucji kulturalnych i rekreacyjnych porównywaliśmy na podstawie informacji własnych instytucji; podobnie w przypadku cenników prywatnych placówek oświatowych. Ceny korepetycji porównywaliśmy na podstawie ogłoszeń publikowanych na największych portalach branżowych. Podstawą zestawienia jakości powietrza były zaś indeksy AQI (Air Quality Index) opracowane dzięki danym z aplikacji mobilnej PLUME.